Arka Przymierza

Fot. Harry Burton, za: wikimedia.
Arka przymierza mogła podobno wyglądać podobnie do tej skrzyni z grobowca Tutankhamuna


Arka Przymierza to skrzynia zawierająca dwie kamienne tablice z 10 przykazaniami napisanymi ręką יהוה (JHWH). Tworzyła coś jakby tron (miała złote wieko- siedzenie, zwało się to kapporeth) na którym siadał יהוה (JHWH). Oparciem były skrzydła cherubinów, których twarze patrzące jeden na drugiego były rzeźbione i były jedynym odstępstwem od zakazu przedstawiania rzeźbionych postaci.

Kiedyś Arka znajdowała się najpierw w przenośnym namiocie (ang. tabernacle) zrobionym wg wskazówek JHWH, a potem swe miejsce znalazła w Świątyni, Domu Boga (Beit Adonai, Bet HaMikdash), zbudowanej przez Salomona, usytuowanej na górze Syjon. Po tej świątyni, zburzonej przez Rzymian w czasie powstania żydowskiego około 70 roku naszej ery, pozostała jedna ściana, zwana ścianą płaczu. W miejscu świątyni gdzie kiedyś znajdowała się Arka Przymierza, dziś znajduje się meczet muzułmański zwany Kopułą na Skale, a według innych znajduje się on jednak nie na tym najświętszym ze świętych miejsc, i nie stanowi przeszkody w przypadku ponownej budowy III świątyni. W czasach ostatecznych, wtedy gdy nadejdzie 1000-letnie królestwo, miejsce to ma mieścić trzecią i ostateczną świątynię JHWH.

Meczet w miejscu Świątyni Salomona, Foto wg wikimedia

Widok Ściany Placzu, Góry Świątynnej z meczetem i Góry Oliwnej. wg bible.net.

Świątynia JHWH, opis z Wikipedii:

Powstała w latach 966-959 p.n.e. za czasów króla Salomona, który
podobno wzniósł ją w ciągu 7 lat na miejscu wskazanym uprzednio przez króla
Dawida, na wzgórzu Moria ("święta skała") w północno-wschodniej części
Jerozolimy, na którym Abraham miał złożyć w ofierze na żądanie Boga JHWH swego
syna Izaaka). Do Świątyni, otoczonej kilkoma dziedzińcami, przylegał od południa
zespół pałacowy. Pierwsza Świątynia została zniszczona przez wojska
babilońskiego króla Nabuchodonozora II (inaczej Nebukadneccar'a) w 586 roku
p.n.e.

Świątynia była miejscem wysławiania Boga JHWH i składania Mu
tam ofiar. Wewnątrz świątyni znajdowała się Arka Przymierza (hebr. aron berit),
czyli drewniana skrzynia obficie pozłacana, na wierzchu Arki znajdowały się
złote Cheruby (aniołowie) zakrywający arkę skrzydłami, zbudowana na pustyni
przez Mojżesza (ok. 1500 roku p.n.e.) na polecenie Boga (który podał dokładny
sposób jej zbudowania). W "Arce Przymierza" przechowywano kamienne tablice z
tekstem Dekalogu, które Mojżesz otrzymał od Boga na górze Synaj (Horeb). Przed
umieszczeniem Arki w Świątyni Jerozolimskiej znajdowały się w niej jeszcze inne
przedmioty (laska Mojżesza i naczynie z manną). Arka stała w specjalnym
pomieszczeniu, zwanym Miejscem Najświętszym ("Święte Świętych"), które było
odseparowane od reszty świątyni specjalną zasłoną, za którą nie wolno było
nikomu wchodzić, oprócz arcykapłana o ściśle określonych porach roku.(...)

Opis wyglądu arki

Fot. Filmowa rekonstrukcja arki

Exodus, Druga Księga Mojżeszowa (25: 10-22):

"Zrobią też skrzynię z drzewa akacjowego, dwa i pół łokcia długą, półtora łokcia
szeroką i półtora łokcia wysoką. Pokryjesz ją szczerym złotem. Pokryjesz ją od
wewnątrz i z zewnątrz. Zrobisz na niej dokoła złoty wieniec. Odlejesz także dla
niej cztery złote pierścienie i przytwierdzisz je do czterech krawędzi: dwa
pierścienie po jednej stronie i dwa pierścienie po drugiej stronie. I zrobisz
drążki z drzewa akacjowego, i pokryjesz je złotem. Drążki te włożysz do
pierścieni po bokach skrzyni, aby na nich nosić skrzynię. W pierścieniach
skrzyni pozostaną te drążki; nie będą z nich wyjmowane. Do tej skrzyni włożysz
Świadectwo, które ci dam. I zrobisz wieko ze szczerego złota, dwa i pół łokcia
długie, a półtora szerokie. Zrobisz też dwa cheruby z litego złota, zrobisz je
na obu krawędziach wieka. Jednego cheruba zrobisz na krawędzi z jednej strony, a
drugiego cheruba na krawędzi z drugiej strony; razem z wiekiem połączone
zrobicie cheruby na obu jego krawędziach. Cheruby będą miały skrzydła
rozpostarte do góry. Będą one okrywać swoimi skrzydłami wieko, a twarze ich
zwrócone będą ku sobie. Twarze cherubów zwrócone będą ku wieku. Na wierzchu
skrzyni położysz wieko, w skrzyni zaś złożysz Świadectwo, które ci dam. Tam będę
się spotykał z tobą i sponad wieka będę z tobą rozmawiał spośród dwóch cherubów,
które są na Skrzyni Świadectwa, o wszystkim, co jako nakaz przekażę ci dla synów
izraelskich."

(cytat z tej strony)

Fragment artykułu o tym:

"(...) Arkę Przymierza mistrzowie izraelscy pod kierunkiem Mojżesza na górze
Synaj wykonali według dokładnych instrukcji Jahwe. (...) Wewnątrz skrzyni
znajdowały się dwie kamienne tablice z treścią Dekalogu. Ale nie oryginał. Bo
ten, jak wiadomo, Mojżesz potłukł, widząc jak Izraelici zaczęli czcić złote
cielę. Ale kopie również były zapisane ręką Jahwe, więc ich wartość dla
Izraelitów była taka sama jak pierwowzoru. Na początku przechowywano ją w
namiocie zwanym Przybytkiem, którego wygląd Jahwe również opisał z najmniejszymi
detalami. Potem Arka została złożona w Jerozolimie, także w namiocie. Salomon
kazał dla Arki wybudować świątynię. Wznieśli ją feniccy mistrzowie, więc
przypominała ich świątynie ku czci Baala, Astarte i innych bogów.Zburzyli ją
najpierw Babilończycy, a po odbudowaniu - Rzymianie, gdy Izraelici zbuntowali
się przeciw ich panowaniu. Do dziś pozostała po niej tylko słynna Ściana Płaczu.
(...) "

(wg http://www.gildia.com/ )

Arka znajduje się dziś w świątyni Marii z Syjonu w Axum, Ythiopia.

Świątynia Marii z Syjonu w Axum, foto wg stronki Congo Natty, jungle.asp

Gebra Mikail, jeden z dawnych strażników arki. Obecny strażnik to Abba Tes Famerion
Foto ze strony www.indo.net.id/mbs/Over_the_Trail_of_the_Lost_Ark.htm

Świątynie w Axum. Foto wg Nat. Geographic

Fot. Filmowa kopia Arki Przymierza oraz Najświętsze z miejsc, Święte świętych- świątynia Marii z Syjonu gdzie ma się znajdować arka.

Axum, foto wg stronki Congo Natty, jungle.asp

Arka przymierza i jej poszukiwania
Czy możliwe jest, aby Arka Przymierza znajdowała się w Etiopskiej kaplicy? Graham Hancock - jeden z najbardziej poczytnych autorów - spędził osiem lat, poszukując odpowiedzi na to pytanie.
Pokryta złotem i zwieńczona dwoma umieszczonymi naprzeciw siebie złotoskrzydłymi cherubinami, Arka Przymierza była zapewne wzbudzającym grozę przedmiotem kultu. Tym, co sprawiło, że stała się najświętszym - i najbardziej wszechwładnym - spośród wszystkich obiektów o charakterze religijnym, była jej zawartość. Arkę zbudowano w celu umieszczenia wewnątrz kamiennych tablic, na których Bóg wyrył Dziesięć Przykazań i - co za tym idzie - uważano, że posiada ona nadnaturalną moc. Biblia zawiera opisy, jak to, buchając ogniem i roztaczając wokół światło, sprowadzała plagi i surowe pożary na wrogów Izraela, równała góry, zatrzymywała rzeki i siała zniszczenie w całych miastach. Można ją zatem uznać za biblijny odpowiednik bomby atomowej. Jednakże, pomiędzy 900 a 500 r. p.n.e. Arka zniknęła z Pierwszej Świątyni w Jeruzalem -przeznaczonego dlań miejsca pobytu, powstałego po podboju Palestyny i utworzeniu państwa Izrael przez króla Dawida około 1000 r. p.n.e. Ponieważ Święte Księgi nie wspominają o Arce i miejscu jej przechowywania, jej zaginięcie uważa się za jedną z największych tajemnic biblijnych. Jedynie Etiopczycy są innego zdania...

Wieczny strażnik

Strażnik Arki - Abba Tesfa Miriam - przez resztę swego życia będzie strzegł tego, co uważa za świętą relikwię. Dopiero na łożu śmierci wyznaczy on swego następcę. Koptyjscy kapłani sprawują pieczę nad Arką w Aksum od 1600 lat.
Wyznawcy Etiopskiego Kościoła Ortodoksyjnego czczą pewną relikwię, w przekonaniu, że jest to oryginalna Arka. Arkę tę przechowuje się w kościele św. Marii z Syjonu, w mieście Aksum. Pieczę nad nią sprawuje strażnik - koptyjski kapłan, który nigdy nie opuszcza tego miejsca i nigdy nikomu - nawet władcy Etiopii - nie pozwala na nią spojrzeć. Pozostałe 20 tysięcy kościołów w kraju posiada kopie Arki, przechowywane w miejscu znanym jako Świętość nad Świętościami. Kościół, który nie posiada takiej kopii, uważa się za miejsce nieświęte Znany pisarz - Graham Hancock -usłyszał tą legendę po raz pierwszy w 1983 roku., w trakcie zbierania materiałów do książki o Etiopii. W Świętej Księdze, i zwanej Kebra Nagast (Chwała Królów) znalazł on najstarszy zapisek traktujący o przybyciu Arki do Etiopii. Księga opowiada, jak to królowa Saba, podczas pobytu w Jeruzalem, poczęła dziecko, którego ojcem był król Salomon. Wróciwszy do Aksum, urodziła syna imieniem Menelik. Jakieś 20 lat później Menelik udał się do Jeruzalem i spędził rok na dworze swego ojca. Opuszczając Jeruzalem, ukradł Arkę i sprowadził ją do Aksum. Podczas pierwszego pobytu w Etiopii w 1983 r., Hancock wyznaczył sobie dwa zadania: odwiedzić kaplicę w Aksum i spytać strażnika o legendę Arki. „Przybyła do Etiopii, do tego świętego miasta... Od tego czasu pozostaje tu, w tym miejscu" - powiedział strażnik. Czyżby była to prawda?

Oddzielając prawdę od fikcji

Droga Arki Przymierza: Graham Hancock podążał śladem Arki - pokonując 3000 km i 1500 lat - od Jerozolimy, przez Elefantynę aż do Egiptu.
Opuściwszy Aksum, Hancock postanowił sprawdzić, czy historia ta ma jakiekolwiek oparcie w faktach. Początkowo badania nie były zbyt obiecujące. Profesor Richard Pankhurst - wybitny historyk specjalizujący się w tym temacie - powiedział Hancockowi, że podczas gdy legenda o Salomonie i Sabie osadzona jest korzeniami w starożytnej Etiopii, to Saba prawie na pewno pochodziła z Arabii, nie z Etiopii. Jeszcze większe wątpliwości budził fakt, że Aksum nie istniało w czasach Menelika. W istocie, nie ma śladów istnienia miasta przynajmniej do III w. p.n.e., tj. przez około 700 lat po jego śmierci. Hancock zaprzestał poszukiwań, ale nadal nurtowało go pytanie, czy w legendzie przypadkiem nie tkwi ziarno prawdy, siedem lat później podjął poszukiwania Arki, zwracając się do pierwotnego źródła danych - Biblii. Korzystając z komputerowej wersji starego Testamentu, znalazł ponad 200 wzmianek odnośnie Arki, aż do panowania króla Salomona ( 970-931 p.n.e. ). Potem nie wspomina się o niej aż do około 620 r. p.n.e., kiedy to dwa ustępy zdają się świadczyć na rzecz faktu, że nie ma jej już wówczas w Pierwszej Świątyni. Innymi słowy, mamy okres niewiele ponad 300 lat, w ciągu którego relikwia mogła w tajemniczy sposób zaginąć. Dysponując solidnym, komputerowym warsztatem badawczym, Hancock poszukiwał słów lub zestawień wyrazów, które występowały we wcześniejszych partiach tekstu i wiązały się z Arką. Rozumowanie swoje oparł na przekonaniu, że każde wystąpienie tego rodzaju wyrażeń w ciągu trzech stuleci stanowiłoby przekonywującą, aczkolwiek pośrednią, wskazówkę dotyczącą momentu i okoliczności jej zaginięcia. Stosując tę technikę, Hancock ustalił, że Arka prawdopodobnie pozostawała w Pierwszej Świątyni przynajmniej do 701 r. p.n.e. Oznacza to, że zaginąć mogła w stosunkowo krótkim, tj. 80-letnim, okresie, pomiędzy 701 a 620 r. p.n.e.

Kościół św. Marii z Syjonu w Aksum uważa się za miejsce przechowywania oryginalnej Arki Przymierza. Funkcja Strażnika Arki nie należy do obowiązków chętnie podejmowanych. w 1980 r. pewien kapłan odmówił tego "zaszczytu" i był przez wiele miesięcy więziony w kościele zanim ostatecznie podjął się pełnić powierzoną mu misję.

Zniknięcie Arki
Świątynia Skały w Jerozolimie stoi w miejscu, w którym Salomon nakazał wybudować Pierwszą Świątynię Żydowską, w której miała być przechowywana Arka. Meczet jest świętym miejscem islamu, toteż archeolodzy nie mieli możliwości przebadania ruin Świątyni Żydowskiej.
Dlaczego w takim razie zniknęła? Wyniki dalszych badań sugerują, że Arka mogła być wywieziona podczas panowania króla Manassesa (687-642 p.n.e.). Był on znanym grzesznikiem, który odwrócił się od judaizmu. W 1990 r. dr Menahem Haran z Uniwersytetu Hebrajskiego w Jeruzalem powiedział Hancockowi, że Arka mogła opuścić Jeruzalem około 650 r. p.n.e. za sprawą kapłanów wiernych judaizmowi. Było to wówczas, gdy Manasses postawił pogański posąg w Świątyni. Przerażeni perspektywą profanacji Arki przez obecność tegoż posągu, kapłani - dla bezpieczeństwa - mogli wywieźć ją w inne miejsce. Jednakże dr Haran nie chciał spekulować na temat przypuszczalnego miejsca pobytu Arki. Kilka tygodni po rozmowie z Haranem, Hancock uzyskał prawdopodobną odpowiedź od niemieckich archeologów prowadzących wykopaliska na Elefantynie, wyspie usytuowanej na Nilu. Okazało się, że w czasie wykopalisk odnaleziono zapiski wskazujące, że około 650 r. p.n.e. kapłani uciekający przed Manassesem wybudowali tu świątynię. W tych czasach była to jedyna, poza Jeruzalem, świątynia żydowska. Według Biblii Świątynią w Jeruzalem została wybudowana wyłącznie po to, by służyć jako „miejsce przechowywania Arki Przymierza." Czy zatem nie jest prawdopodobne, że świątynia na Elefantynie powstała w tym samym celu? Kolejne wskazówki także zawdzięczamy niemieckim archeologom. Stwierdzili oni bowiem, że po około 200 latach, w V wieku p.n.e. świątynia została zburzona, w wyniku konfliktu z lokalną społecznością egipską. W tym samym czasie zniknęli Żydzi zamieszkujący Elefantynę. Nie pozostały żadne ślady wskazujące na pogrom. Wydaje się, że po prostu „spakowali swoje manatki" i opuścili wyspę. Archeolodzy nie mieli koncepcji, co do miejsca, w które mogli się udać, ale Hancock miał swoją własną teorię.


Kryjówka na wyspie
Kapłani z wyspy Tana Kirkos twierdzą, że ich kościół został wybudowany w miejscu, w którym niegdyś przechowywano Arkę Przymierza. Wierzą, że ich poprzednicy przed obliczem Arki składali ofiary ze zwierząt.
W listopadzie 1989 r. Hancock przeprowadził gruntowne badania jeziora Tana w Etiopii, skąd bierze swój początek Nil Błękitny. To gigantyczne rozlewisko wody, usytuowane 1830 metrów ponad poziomem^morza, usiane jest setkami trudno dostępnych wysepek, które stanowić mogły idealne miejsce schronienia, być może, dla uciekających z Elefantyny Żydów. Hancock zbadał klasztory, które istnieją na tychże wysepkach od czasów przyjęcia przez Etiopię chrześcijaństwa w 300 r. n.e. Na jednej z najbardziej oddalonych wysepek - Tana Kirkos - opowiedziano mu niezwykłą wersję znanej legendy o przybyciu Arki do Etiopii.Mnisi z wyspy Tana Kirkos utrzymują, że kiedy święta relikwia przybyła do Etiopii, to - wbrew twierdzeniom większości etiopskiego kleru - nie została ona przewieziona bezpośrednio do Aksum, lecz najpierw trafiła na ich wyspę. Czy jest możliwe, aby w następstwie zburzenia świątyni na Elefantynie, żydowscy uchodźcy uciekli na południe, zabierając ze sobą drogocenną relikwię? Gdyby postępowali wzdłuż systemu rzecznego Nilu, poprzez pustynie Sudanu i dalej górzyste obszary Etiopii, dotarliby do Jeziora Tana. „Święta Arka pozostawała tutaj, na Tana Kirkos, przez około 800 lat" - powiedział Hancockowi jeden z zakonników. Później król Ezana, za sprawą którego Etiopia przyjęła chrześcijaństwo w IV w. n.e., zabrał Arkę do Aksum i umieścił ją w tamtejszym kościele. Tak oto ostatni fragment układanki trafił na swoje miejsce. Jeżeli król Ezana przeniósł Arkę z Tana Kirkos do Aksum około 300 r. n.e. i jeśli Arka pozostawała na Tana Kirkos przez 800 lat aż do tej daty, musiała przybyć na wyspę na Jeziorze Tana w V w. p.n.e. W tym samym czasie zburzono świątynię na Elefantynie.

Powrót do Aksum

Święto Timkat w Aksum stanowi symboliczne przedstawienie przybycia Arki do Etiopii, tak jak zostało to przedstawione na wielu malowidłach Lokalna społeczność jest niezwykle dumna z tradycji związanych z Arką. Kiedy w 1988 r. rząd Etiopii podjął próbę usunięcia Arki z Aksum, mieszkańcy miasteczka wystąpili przeciwko żołnierzom i powstrzymali ich.

W styczniu 1991 r., bogatszy o nowe odkrycia, Hancock powrócił do Aksum. O tej porze roku Arka - zgodnie z wierzeniami - opuszcza miejsce znane jako Świętość nad Swiętościami, aby uświetnić religijną procesję podczas dorocznych obchodów święta Timkat. Strażnik, którego Hancock spotkał podczas swej pierwszej "wizyty w Aksum, już dawno temu zmarł. Kolejnym strażnikiem Arki został Gebra Mikail - wysoki, zbliżający się do 60-tki, siwowłosy mężczyzna, o mocnej budowie ciała, z głęboko osadzonymi oczyma, przysłoniętymi kataraktą. Hancock wyznał, że przebył długą drogę w nadziei zobaczenia Arki na własne oczy. „Zatem przykro mi, że odbył pan podróż zbyteczną, bowiem nie ujrzy jej pan" - odpowiedział. Pomimo dalszych nalegań, Hancock nie był w stanie uzyskać więcej informacji. Ostatnie słowa Strażnika brzmiały: „Czyni cuda i... sama w sobie jest cudem. To rzeczywisty cud. To wszystko co mam do powiedzenia." Następnego wieczora Hancock był świadkiem obchodów Święta Timkat. Dźwiganą przez kapłanów potężną, prostokątną skrzynię, okryto ciężką, błękitną materią z wyszytym nań symbolem gołębia. Jednakże skrzynia nie była pokryta złotem, brak było także zwieńczającego cherubina na szczycie. Nie przypominała biblijnej Arki. Przez cały czas trwania, procesji Hancock wypatrywał Gebry Mikail - strażnika Arki. W czasie dwudniowego święta, Strażnik nawet na moment nie opuścił kaplicy. Nie interesowały go wydarzenia na zewnątrz. Pozostał w kaplicy, w miejscu zwanym Świętością nad Świętościami, wypełniając nałożony nań obowiązek.

Kres poszukiwań

Hancock poświęcił osiem lat na poszukiwania, które biorąc swój początek i kończąc się w starożytnym mieście Aksum, zatoczyły pełne koło. Czy w miejscu zwanym Świętość nad Świętościami, pod czujnym okiem strażnika spoczywa prawdziwa Arka Przymierza? Czy też nadal pozostaje w ukryciu, oczekując na swego odkrywcę gdzie indziej?

Inne teorie

Także inni badacze twierdzą, że odnaleźli zaginioną Arkę Przymierza, jednak nie wszystkie roszczenia można poddać gruntownemu sprawdzeniu. Pracownicy Instytutu Renowacji Zabytków Historii Starożytnej utrzymują, że w październiku 1981 r. odnaleźli Arkę w jaskini na górze Nebo w Jordanii. Jednakże rząd Jordanii odmawia wydania pozwolenia na zabranie obiektu z jaskini, toteż żaden niezależny badacz problemu nie może potwierdzić lub obalić tych rewelacji. Ron Wyatt z Neshville w Tennessee twierdzi, że w styczniu 1982 r. znalazł Arkę w pobliżu Aszkelonu, w Izraelu. Przez trzy lata prowadził on wykopaliska poniżej przypuszczalnego miejsca ukrzyżowania Jezusa. Wyatt zrobił zdjęcia Arki, ale twierdzi, że podczas wywołania uległy one tajemniczemu zamgleniu. Na jednej z fotografii naszkicował zarysy Arki.